Gromobranska instalacija

Namena gromobranske instalacije je da štiti ljude, životinje i imovinu od atmosferskih pražnjenja.
Atmosfersko pražnjenje je električno pražnjenje između dva oblaka ili između oblaka i zemlje. Praćeno je jakim praskom i svetlosnim efektima. Munja je svetlosni efekat a grom je zvučni efekat. Može se sastojati od jednog ili više udara groma. Razorna moć groma može da bude veoma velika. Grom može da uništi neki objekat ili da izazove požar. Da bi se zaštitili ljudi i materijalna dobra, postavljaju se gromobrani. To su metalni provodnici koji se postavljaju iznad objekta i direktno su povezani sa zemljom. Njima se statički elektricitet iz oblaka direktno odvodi u zemlju i ne ugrožava se objekat. Gromobranima moraju biti opremljene sve zgrade koje znatno nadvisuju oklinu, objekti u kojima može doći lako do požara ili eksplozije, objekti u kojima se okuplja i boravi veći broj ljudi i objekti od kulturne, istorijske i ekonomske vrednosti.

U upotrebi su dva tipa gromobranskih instalacija: 1. klasične gromobranske instalacije sa hvataljkama u obliku šipki ili trake i 2. gromobranske instalacije sa hvataljkama opremljene izvorom jonizujućeg zračenja.
Gromobranska instalacija se sastoji od spoljašnje i unutrašnje gromobranske instalacije. Spoljašnja gromobranska instalacija prihvata i odvodi u zemlju atmosfersko pražnjenje a unutrašnja treba da obezbedi izjednačavanje potencijala u objektu. Delovi spoljašnje gromobranske instalacije su: 1. prihvatni sistem (hvataljke), 2. sistem spustnih provodnika (odvodni vodovi) i 3. sistem uzemljenja (uzemljenje). Hvataljke (štapne hvataljke ili štapne hvataljke sa pojačanim dejstvom) postavljaju se na svim isturenim mestima na krovu objekta gde se može očekivati udar groma. Prihvatni vodovi postavljaju se duž krova, na isturenim delovima krova i dimnjaka na krovne nosače prihvatnih vodova. Uloga prihvatnog sistema je da primi sva atmosferska pražnjenja. Izrađuje se od čelične pocinkovane trake. Odvodni vodovi (spustni provodnici) izrađuju se od čelične pocinkovane trake. Njihova uloga je da najkraćim putem spoje hvataljke sa uzemljenjem i provedu struju atmosferskog pražnjenja. Kao odvodni vodovi mogu se koristiti metalni kostur objekta, čelična armatura objekta, metalni elementi na fasadi i oluci. Odvodnih vodova mora biti najmanje dva a njihovo maksimalno rastojanje je 20m. Uzemljenje omogućava odvođenje statičkog elektriciteta u zemlju. Uzemljenje čine spojni vodovi koji spajaju odvodne vodove sa uzemljivačima i sami uzemljivači. Spojni vodovi mogu biti izvedeni u obliku prstena, kao radijalni uzemljivači i kao temeljni uzemljivači. Izrađuju se od čelične pocinkovane trake. Uzemljivači su metalne ploče, metalne cevi, čelične trake ili čelična pocinkovana žica.